Kanun No. 5393 Kabul Tarihi: 3.7.2005
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1. Bu Kanunun amacı, belediyenin kuruluşunu, organlarını,
yönetimini, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usûl ve
esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2. Bu Kanun belediyeleri kapsar.
Tanımlar
MADDE 3. Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Belediye: Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki
ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler
tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu
tüzel kişisini,
b) Belediyenin organları: Belediye meclisini, belediye encümenini ve
belediye başkanını,
c) Belde: Belediyesi bulunan yerleşim yerini,
d) Mahalle: Belediye sınırları içinde, ihtiyaç ve öncelikleri benzer
özellikler gösteren ve sakinleri arasında komşuluk ilişkisi bulunan
idarî birimi,
İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Belediyenin Kuruluşu ve Sınırları
Kuruluş
MADDE 4. Nüfusu 5.000 ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde
belediye kurulabilir. İl ve ilçe merkezlerinde belediye kurulması
zorunludur.
İçme ve kullanma suyu havzaları ile sit ve diğer koruma alanlarında
ve meskûn sahası kurulu bir belediyenin sınırlarına 5.000 metreden
daha yakın olan yerleşim yerlerinde belediye kurulamaz.
Köylerin veya muhtelif köy kısımlarının birleşerek belediye
kurabilmeleri için meskûn sahalarının, merkez kabul edilecek
yerleşim yerinin meskûn sahasına azami 5.000 metre mesafede
bulunması ve nüfusları toplamının 5.000 ve üzerinde olması gerekir.
Bir veya birden fazla köyün köy ihtiyar meclisinin kararı veya
seçmenlerinin en az yarısından bir fazlasının mahallin en büyük
mülkî idare amirine yazılı başvurusu ya da valinin kendiliğinden
buna gerek görmesi durumunda, valinin bildirimi üzerine, mahallî
seçim kurulları, onbeş gün içinde köyde veya köy kısımlarında
kayıtlı seçmenlerin oylarını alır ve sonucu bir tutanakla valiliğe
bildirir.
İşlem dosyası valinin görüşüyle birlikte İçişleri Bakanlığına
gönderilir. Danıştayın görüşü alınarak müşterek kararname ile o
yerde belediye kurulur.
Yeni iskân nedeniyle oluşturulan ve nüfusu 5.000 ve üzerinde olan
herhangi bir yerleşim yerinde, İçişleri Bakanlığının önerisi üzerine
müşterek kararnameyle belediye kurulabilir.
Sınırların tespiti
MADDE 5. Yeni kurulan bir belediyenin sınırları, kuruluşu izleyen
altı ay içinde aşağıdaki şekilde tespit edilir:
a) Eskiden beri o yerleşim yerine ait sayılan tarla, bağ, bahçe,
çayır, mera, otlak, yaylak, zeytinlik, palamutluk, fundalık gibi
yerler ile kumsal ve plajlar belediye sınırı içine alınır.
b) Belediye sınırlarını dere, tepe, yol gibi belirli ve sabit
noktalardan geçirmek esastır. Bunun mümkün olmaması durumunda, sınır
düz olarak çizilir ve işaretlerle belirtilir.
c) Belediyenin sınırları içinde kalan ve eskiden beri komşu belde
veya köy halkı tarafından yararlanılan yayla, çayır, mera, koru,
kaynak ve mesirelik gibi yerlerden geleneksel yararlanma hakları
devam eder. Bu haklar için sınır kâğıdına şerh konulur.
d) Çizilen sınırların geçtiği yerlerin bilinen adları sınır kâğıdına
yazılır. Ayrıca yetkili fen elemanı tarafından düzenlenen kroki
sınır tespit tutanağına eklenir.
Sınırların kesinleşmesi
MADDE 6. Belediye sınırları, belediye meclisinin kararı ve
kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile kesinleşir.
Kesinleşen sınırlar, valilikçe yerinde uygulanmak suretiyle
taraflara gösterilir ve durum bir tutanakla belirlenir. Kesinleşen
sınır kararları ile dayanağı olan belgelerin birer örneği;
belediyesine, mahallî tapu dairesine, il özel idaresine ve o yerin
mülkî idare amirine gönderilir.
Kesinleşen sınırlar zorunlu nedenler olmadıkça beş yıl süre ile
değiştirilemez.
Sınır uyuşmazlıklarının çözümü
MADDE 7. Bir il dâhilindeki beldeler veya köyler arasında sınır
uyuşmazlığı çıkması hâlinde ilgili belediye meclisi ve köy ihtiyar
meclisi ile kaymakamın görüşleri otuz gün süre verilerek istenir.
Vali, bu görüşleri değerlendirerek sınır uyuşmazlığını karara
bağlar. Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçe ve ilk
kademe belediyelerinin sınır değişikliklerinde büyükşehir belediye
meclisinin de görüşü alınır.
İl ve ilçe sınırlarının değiştirilmesini gerektirecek sınır
uyuşmazlıklarında 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu hükümleri uygulanır.
Birleşme ve katılma
MADDE 8. Belde, köy veya bunların bazı kısımlarının bir başka
beldeye katılabilmesi için bu yerlerin meskûn sahalarının
katılınacak beldenin meskûn sahasına uzaklığı 5.000 metreden fazla
olamaz.
Bir belde veya köyün veya bunların bazı kısımlarının meskûn
sahasının, komşu bir beldenin meskûn sahası ile birleşmesi veya bu
sahalar arasındaki mesafenin 5.000 metrenin altına düşmesi ve
buralarda oturan seçmenlerin yarısından bir fazlasının komşu beldeye
katılmak için başvurması hâlinde, katılınacak belde sakinlerinin
oylarına başvurulmaksızın, katılmak isteyen köy veya belde veya
bunların kısımlarında başvuruya ilişkin oylama yapılır. Oylama
sonucunun olumlu olması hâlinde başvuruya ait evrak, valilik
tarafından katılınacak belediyeye gönderilir. Belediye meclisi
evrakın gelişinden itibaren otuz gün içinde başvuru hakkındaki
kararını verir. Belediye meclisinin uygun görmesi hâlinde katılım
gerçekleşir. Büyükşehirlerde birleşme ve katılma işlemleri,
katılınacak ilçe veya ilk kademe belediye meclisinin görüşü üzerine,
büyükşehir belediye meclisinde karara bağlanır. Katılma sonrası
oluşacak yeni sınır hakkında, 6 ncı maddeye göre işlem yapılır ve
sonuç İçişleri Bakanlığına bildirilir.
Bir beldenin bazı kısımlarının komşu bir beldeye katılmasında veya
yeni bir belde ya da köy kurulmasında, beldenin nüfusunun 5.000"den
aşağı düşmemesi gerekir.
Büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde ayrılma yoluyla yeni bir
belde kurulması için belde nüfusunun 100.000"den aşağı düşmemesi ve
yeni kurulacak beldenin nüfusunun 50.000"den az olmaması şarttır.
Bu madde uyarınca gerçekleşen katılmalarda, katılınan belde ile bazı
kısımları veya tümü katılan köy veya belde arasında; taşınır ve
taşınmaz mal, hak, alacak ve borçların devri ve paylaşımı,
aralarında düzenlenecek protokolle belirlenir.
Birleşme ve katılma işlemlerinde bu maddede düzenlenmeyen hususlarda
4 üncü madde hükmüne göre işlem yapılır.
Mahalle ve yönetimi
MADDE 9. Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir.
Belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması,
birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve
değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü
üzerine valinin onayı ile olur.
Muhtar, mahalle sakinlerinin gönüllü katılımıyla ortak ihtiyaçları
belirlemek, mahallenin yaşam kalitesini geliştirmek, belediye ve
diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilişkilerini yürütmek, mahalle
ile ilgili konularda görüş bildirmek, diğer kurumlarla iş birliği
yapmak ve kanunlarla verilen diğer görevleri yapmakla yükümlüdür.
Belediye, mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarının karşılanması ve
sorunlarının çözümü için bütçe imkânları ölçüsünde gerekli ayni
yardım ve desteği sağlar; kararlarında mahallelinin ortak
isteklerini göz önünde bulundurur ve hizmetlerin mahallenin
ihtiyaçlarına uygun biçimde yürütülmesini sağlamaya çalışır.
Belde adının değiştirilmesi
MADDE 10. Bir beldenin adı, belediye meclisi üye tam sayısının en
az dörtte üç çoğunluğunun kararı ve valinin görüşü üzerine İçişleri
Bakanlığının onayı ile değiştirilir. Bu karar Resmî Gazetede
yayımlanır. Beldenin adının değişmesi ile belediyenin adı da
değişmiş sayılır.
Tüzel kişiliğin sona erdirilmesi
MADDE 11. Meskûn sahası, bağlı olduğu il veya ilçe belediyesi ile
nüfusu 50.000 ve üzerinde olan bir belediyenin sınırına, 5.000
metreden daha yakın duruma gelen belediye ve köylerin tüzel
kişiliği; genel imar düzeni veya temel alt yapı hizmetlerinin
gerekli kılması durumunda, Danıştayın görüşü alınarak, İçişleri
Bakanlığının teklifi üzerine müşterek kararname ile kaldırılarak bu
belediyeye katılır. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyenin
mahalleleri, katıldıkları belediyenin mahalleleri hâline gelir.
Tüzel kişiliği kaldırılan belediye ile köylerin taşınır ve taşınmaz
mal, hak, alacak ve borçları katıldıkları belediyeye intikal eder.
Nüfusu 2.000"in altına düşen belediyeler, Danıştayın görüşü
alınarak, İçişleri Bakanlığının önerisi üzerine müşterek kararname
ile köye dönüştürülür. Tüzel kişiliği kaldırılan belediyenin
tasfiyesi il özel idaresi tarafından yapılır. Bu belediyenin taşınır
ve taşınmaz malları ile hak, alacak ve borçları ilgili köy tüzel
kişiliğine intikal eder. İntikal eden borçların karşılanamayan
kısımları il özel idaresi tarafından üstlenilir ve vali tarafından
İller Bankasına bildirilir. İller Bankası bu miktarı, takip eden
ayın genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamının belediyelere
ayrılan kısmından keserek ilgili il özel idaresi hesabına aktarır.
ANA SAYFA 
ÜYE GİRİŞİ
ÜYE OL
